Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Brodnicy

PROTOKÓŁ

Na rozprawie w dniu 20 października 2017 roku pozwany nie stawił się pomimo należytego zawiadomienia go o terminie rozprawy, nie złożył żadnych wyjaśnień - ani też nie żądał przeprowadzenia rozprawy w jego nieobecności.

Przewodniczący ogłosił wyrok zaoczny.

Przewodniczący: Protokolant:

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 października 2017 r.

Sąd Rejonowy w Brodnicy I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Jan Raszkowski
Protokolant:	sekretarz sądowy Małgorzata Puczyńska

po rozpoznaniu w dniu 20 października 2017 r. w Brodnicy

sprawy z powództwa (...) Bank S.A. we W.

przeciwko R. W. (1)

o zapłatę

1/ zasądza od pozwanego R. W. (1) na rzecz powoda (...) Bank S.A. z siedzibą we W. kwotę 4 979,50 zł (cztery tysiące dziewięćset siedemdziesiąt dziewięć złotych 50/100) z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP nie wyższymi jednak niż wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 3947,33 zł ( trzy tysiące dziewięćset czterdzieści siedem złotych 33/100) od dnia 17 lutego 2017 roku oraz

z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 1032,17 zł ( jeden tysiąc trzydzieści dwa złote 17/100) od dnia 6 kwietnia 2017 roku,

2/ oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3/zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 117,00 złotych ( sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu,

4/ nadaje wyrokowi zaocznemu rygor natychmiastowej wykonalności.

Sędzia

/ J. R./

Sygn. akt I C 850/16

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank S.A. w W. w dniu 6 kwietnia 2017 roku wniósł do tutejszego Sądu pozew przeciwko R. W. (2) pozew o zapłatę kwoty 5.098,98 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP liczonymi od kwoty 3.947,33 zł od dnia 13 lutego 2017 roku do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 1.032,17 zł od dnia 06 kwietnia 2017 roku oraz kosztów postępowania.

Wskazał, że dochodzona kwota wynika z umowy kredytu zawartej w dniu 12 października 2013 roku pomiędzy nim, a pozwanym, która została przez niego wypowiedziana z uwagi na brak płatności przez pozwanego.

Wskazał, że na dochodzoną kwotę składały się następujące kwoty:

- 3.947,33 zł tytułem niespłaconego kapitału,

- 1.032,17 zł tytułem odsetek umownych i karnych,

- 119,48 zł tytułem kosztów monitów i upomnień.

W załączeniu do pozwu przedłożył szczegółowe wyliczenie odsetek oraz kosztów monitów i upomnień, jak również zestawienie wpłat dokonanych przez pozwanego.

(dowód: zestawienia odsetek oraz kosztów monitów i upomnień i wpłat – k. 5 – 6 akt)

Pozwany zastępczo poinformowany o terminie rozprawy nie stawił się na nią. Nie składał żadnych pism i nie odniósł się do twierdzeń strony powodowej, w związku z czym Sąd wydał wyrok zaoczny.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwany w dniu 12 października 2013 roku zawarł z powodem umowę kredytu o numerze (...). W ramach umowy powód udzielił mu kredytu na zakup laptopa wartego 3.738,99 zł. Kredyt podlegał oprocentowaniu w wysokości 16% w skali rocznej. Ponadto pozwany został obciążony prowizją w wysokości 160,64 zł oraz kosztem ubezpieczenia pożyczki w kwocie 1.263,48 zł. Całkowity koszt kredytu został ustalony na kwotę 1532,23 zł, zaś łączna kwota do zapłaty na kwotę 5.163,11 zł. Kredyt miał być spłacany w 36 miesięcznych ratach w wysokości 187,22 zł i ostatniej raty w wysokości 187,20 zł. W umowie zastrzeżono też, że od zadłużenia przeterminowanego będą naliczane odsetki w wysokości odsetek maksymalnych. Ponadto zastrzeżono prawo wypowiedzenia umowy z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia umowy w przypadku niezapłacenia przez pozwanego w terminie rat za co najmniej 2 okresy płatności po uprzednim wezwaniu do zapłaty. Umowa przewidywała także uprawnienia banku do podejmowania czynności windykacyjnych względem pozwanego, których koszty zostały określone w załączniku do umowy, tj. w tabeli opłat i prowizji.

(dowód: poświadczona za zgodność z oryginałem kopia umowy nr (...) - k. 7 – 9 akt, tabela opłat i prowizji – k. 10 i verte akt)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o przedłożono przez powoda dokumenty. Za prawdziwe uznał Sąd twierdzenia powoda, które poparte zostały przedłożonymi w toku sprawy dokumentami.

Zgodnie z przepisem art. 339 § 1 k.p.c., jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny. W tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa (§ 2). W myśl art. 340 k.p.c. wyrok wydany w nieobecności pozwanego nie będzie zaoczny, jeżeli pozwany żądał przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności albo składał już w sprawie wyjaśnienia ustnie lub na piśmie.

Stosownie do tego przepisu sąd - jeżeli nie ma uzasadnionych wątpliwości - zobligowany jest do uznania podanej przez powoda podstawy faktycznej (tj. twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych) za zgodną z prawdą bez przeprowadzania postępowania dowodowego. W niniejszej sprawie spełnione zostały przesłanki dla wydania wyroku zaocznego, jednak analiza zgromadzonego materiału dowodowego nie pozwala na uwzględnienie powództwa w całości. Zasługuje ono jedynie na częściowe uwzględnienie.

Zgodnie z treścią przepisu art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe (teks jednolity z 2002r. Dz. U. Nr 72, poz. 665 ze zmianami) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Sąd nie stwierdził, by żaden z zapisów umowy był sprzeczny z prawem, zasadami współżycia społecznego albo zmierzał do obejścia prawa, poza zapisami przewidującymi opłaty za czynności windykacyjne.

W myśl art. 385 1 § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny, przy czym jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie. (§ 2). § 3 cytowanego przepisu stanowi zaś, że nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta.

Klauzulą niedozwoloną jest zatem postanowienie umowy zawartej z konsumentem (lub wzorca umownego), które spełnia (łącznie) wszystkie przesłanki określone w przepisie art. 385 1 k.c. tj.:

1) nie jest postanowieniem uzgodnionym indywidualnie;

2) nie jest postanowieniem w sposób jednoznaczny określającym główne świadczenia stron;

3) kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy.

W niniejszej sprawie bezspornym było, że powód, zawierając masowo pożyczki z konsumentami, posługuje się wzorcem umownym, na którego wpływ nie mają oni rzeczywistego wpływu. Tym samym spełniona w sprawie jest podstawowa przesłanka, warunkująca sądową kontrolę zgodności postanowień umownych z dobrymi obyczajami, a także pod kątem rażącego naruszenia interesów konsumenta.

Zapisy wiążącej strony umowy nie stanowią jednocześnie postanowień w sposób jednoznaczny określającym główne świadczenia stron. Do takich postanowień przy umowach nazwanych, a do takich należy umowa pożyczki, należą niewątpliwie ich essentialia negotii. Także w umowach nienazwanych, postanowienia określające elementy konstytutywne dla danego typu czynności, pozwalające na jej identyfikację, uznać trzeba za postanowienia określające główne świadczenia stron. Do postanowień takich nie należą zapisy dotyczące obowiązku zapłaty dodatkowych opłat i prowizji (por. wyrok z dnia 30 września 2002 r. (XVII Amc 47/01, Dz. Urz. UOKiK z 2003 r. Nr 1, poz. 244) Sądu Antymonopolowego, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2004 r. (I CK 472/03, Pr. Bank. 2004, nr 11, s. 21).

W piśmiennictwie oraz judykaturze dominuje pogląd, że klauzula dobrych obyczajów, nakazuje dokonać oceny w świetle norm pozaprawnych, przy czym chodzi o normy moralne i obyczajowe, powszechnie akceptowane albo znajdujące szczególne uznanie w określonej sferze działań, na przykład w obrocie profesjonalnym, w określonej branży, w stosunkach z konsumentem. Nie można abstrahować od ich treściowego i funkcjonalnego podobieństwa do zasad współżycia społecznego. Raczej jednak nie należy utożsamiać tych pojęć, gdyż zabieg taki stwarza więcej problemów interpretacyjnych, niż rozwiązuje. Stąd sprzeczność postanowień umowy z dobrymi obyczajami nie musi oznaczać nieważności umowy (art. 58 § 2 k.c.).

W stosunkach z konsumentami szczególne znaczenie mają te oceny zachowań podmiotów w świetle dobrych obyczajów, które odwołują się do takich wartości jak:

- szacunek wobec partnera,

- uczciwość, szczerość, zaufanie, lojalność, rzetelność i fachowość.

Im powinny odpowiadać zachowania stron stosunku, także w fazie przedumownej. Postanowienia umów, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta, nie pozwalając na realizację tych wartości, będą uznawane za sprzeczne z dobrymi obyczajami. Tak w szczególności kwalifikowane są wszelkie postanowienia, które zmierzają do naruszenia równorzędności stron stosunku, nierównomiernie rozkładając uprawnienia i obowiązki między partnerami umowy. (por. wyrok SN z dnia 3 lutego 2006 r. (I CK 297/05, Wokanda 2006, nr 7–8, s. 18). Dla uznania klauzuli za niedozwoloną, zgodnie z przepisem art. 385 ¹ § 1 k.c., poza kształtowaniem praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, musi ona rażąco naruszać jego interesy. Nie jest więc wystarczające ustalenie nierównomiernego rozkładu praw i obowiązków stron umowy (sprzeczność z dobrymi obyczajami), lecz konieczne jest stwierdzenie prawnie relewantnego znaczenia tej nierównowagi (rażące naruszenie interesów konsumenta). Należy uwzględnić nie tylko interesy o wymiarze ekonomicznym, ale inne, zasługujące na ochronę dobra konsumenta, jak jego zdrowie, czas, dezorganizacja zajęć, prywatność, poczucie godności osobistej czy satysfakcja z zawarcia umowy o określonej treści.

Przyjmuje się, że postanowienia umowy rażąco naruszają interes konsumenta, jeżeli poważnie, znacząco odbiegają od sprawiedliwego wyważenia praw i obowiązków stron.

W wyroku z dnia 13 lipca 2005 r. (I CK 832/04, Pr. Bank. 2006, nr 3, s. 8) SN stwierdził, że „rażące naruszenie interesów konsumenta" oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym.

Ocena stopnia naruszenia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kryteriów przedmiotowych (np. dotyczących wielkości świadczeń), jak i podmiotowych (np. profesjonalista-lider w branży, konsument-senior). Zwraca się szczególną uwagę na niedopuszczalność poprzestania na ocenie formalnej (np. wielkości świadczeń), ponieważ dla ustalenia rzeczywistej dysproporcji praw i obowiązków należy dokonać jej materialnej oceny, a więc w odniesieniu do strony stosunku (K. K., Kontrola treści ogólnych warunków umów bankowych na tle nowelizacji kodeksu cywilnego w dziedzinie ochrony konsumenta, Pr. Bank. 2000, nr 12, s. 32–33).

W ocenie sądu zapisy umowy oraz tabela opłat i prowizji w zakresie kosztów wezwań i monitów, nie wiążą pozwanego, jako kształtujące jego obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jej interes.

Stosowane przez powoda stawki windykacyjne rażąco naruszają dobre obyczaje, w tym zasadę uczciwości kontraktowej. Co więcej, całkowicie zbędne jest w ocenie sądu podejmowanie działań windykacyjnych telefonicznie i listownie tego samego dnia. Takie działanie, poza wzbogaceniem się z tytułu opłat za wysłanie pisma przewidzianych w umowie nie ma w ocenie sądu żadnych innych racjonalnych podstaw. Z uwagi na wysokość tych opłat, takie działanie stanowi przy tym rażące naruszenie interesu pozwanego.

W konsekwencji roszczenie powoda była uzasadnione jedynie w zakresie należności głównej i odsetek – tj. z pominięciem kosztów windykacji. Wobec powyższego Sąd zasądził obie te kwoty, o czym orzekł w punkcie pierwszym sentencji wyroku.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i § 2 k.c. zasądzając odsetki od dnia wniesienia pozwu zgodnie z żądaniem powoda.

W dalej idącym zakresie powództwo jako nieusprawiedliwione podlegało oddaleniu. O czym Sąd orzekł jak w punkcie 2 sentencji.

Orzeczenie o kosztach Sąd oparł o przepis art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Na koszty te składały się następujące kwoty:

- 100,00 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej od pozwu,

- 17,00 zł tytułem zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Zgodnie z art. 333 § 1 pkt 3 k.p.c. Sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli wyrok uwzględniający powództwo jest zaoczny. Mając powyższe na względzie, Sąd nadał wyrokowi w pkt 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

SSR Jan Raszkowski